Het aantal nieuwkomers in het Nederlandse onderwijs is de afgelopen jaren toegenomen en die trend zet door. In het voortgezet onderwijs zijn signalen dat leerlingen met een andere moedertaal dan Nederlands meer moeite hebben met het Centraal Examen (CE) Nederlands dan met andere vakken. Niet alleen vanwege de taal, maar ook vanwege de manier waarop het examen is opgezet. Dit kan een belemmering zijn voor nieuwkomersleerlingen om het diploma te halen of een opleiding te volgen op het niveau dat past bij hun capaciteiten.
Een drietal scholen heeft vanuit een eerdere regeling (Regelluwe scholen) geëxperimenteerd met alternatieve examens Nederlands voor nieuwkomers: het Staatsexamen Nt2 niveau I voor vmbo, niveau II voor havo en het EDUP-examen voor vwo. Het ministerie van OCW wil de mogelijkheid voor alternatieve examinering ook beschikbaar maken voor andere scholen in de vorm van een pilot gedurende schooljaren ‘22/’23 tot en met ‘24/’25. SEO en Kohnstamm Instituut monitoren en evalueren deze pilot.